دانشنامه شمع

بهترین شمع برای ماشین دوگانه سوز (CNG/LPG)

سلام و عرض ادب ، قبل از انتخاب بهترین شمع برای ماشین دوگانه‌سوز خودتون (CNG/LPG) بهتره بدونیم که این مسئله چرا انقدر مهمه.

فرض کنید یک صبح زمستانی سرده و صبح زود از خواب بیدار شدیم بریم محل کار ، استارت که میزنی میبینید ماشین به سختی روشن میشه یا کلا روشن نمیشه !🤔

یا در حالی که دنده رو عوض میکنید و میرید به دنده‌های بالاتر (مثلا ۱ به ۲ یا ۲ به ۳) ماشین عطسه میکنه یا شتابش برای چند ثانیه کاملا افت میکنه و سپس به حالت عادی بر میگرده.

خب باید بگیم موادری مشابه این‌ها مستقیما به شمع مورد استفاده شما روی خودروی دوگانه بستگی داره.

شمع ماشین های دوگانه سوز (CNG/LPG) باید یک ویژگی‌های خاصی داشته باشند تا بتونن همزمان در کنار سوخت بنزینی و سوخت گازی به درستی جرقه بزنن و موجب احتراق درست بشن.

چرا خودروهای گازسوز به شمع مخصوص نیاز دارند؟

خب راننده های عزیز، سوخت دوگانه‌سوز (CNG/LPG) یک نوع از سوخت های خشک محسوب میشود ، به همین دلیل جرقه ای که از شمع برای ایجاد احتراق ساطع میشه باید به قدری قوی باشه که بتونه یک احتراق با ثبات ایجاد کند تا ماشن دچار ریمپ نشود.

اتفاقی که داخل محفظه احتراق گازسوز می‌افتد

اتفاقی که داخل محفظه احتراق گازسوز می‌افتد

اگر علمی به این مسئله نگاه کنیم مثلث سوزان سوخت در خودرو، به این صورت است (ماده سوختنی + هوا + شعله) ، در نتیجه  سیلندر موتور با مکش هوا را به داخل می کشد و سوزن انژکتور با تزریق لحظه ای سوخت را متراکم می کند ، در نهایت با دستور ECU، شمع خودرو ولتاژ دریافتی از کوئل را تبدیل به جرقه می کند ، اینجاست که احتراق در موتور صورت می‌گیرد.😎

خب حالا تفاوت خودروهای بنزینی و گاز سوز در این فرایند چیست؟

وقتی سوزن انژکتور سوخت بنزین تزریق کند، به قولی احتراق ما “تر” است و احتراق با ماده سوختنی مایع اتفاق می افتد ، در احتراق با سوخت های گازی سوختن “خشک” اتفاق می افتد و همچنین منجر به دمای بالاتری در فرآیند احتراق می شود.

در موتورهای دوگانه‌سوز، شمع باید بتواند حرارت ایجادشده را سریع تخلیه کند تا در شرایط احتراق خشکِ سوخت گازی، دمای الکترودها بیش از حد بالا نرود.

این تخلیه حرارتی مناسب باعث خنک‌ماندن فضای داخلی موتور و خود شمع، کاهش اصطکاک و جلوگیری از رسوب‌گیری الکترودها می‌شود که میزان این خاصیت، به‌طور مستقیم به طراحی الکترودها و کیفیت برند شمعی که استفاده می‌کنید بستگی دارد.

چرا شمع معمولی روی گاز کم می‌آورد؟

چون شمع های معمولی برای این نوع از دما و سطح فشار طراحی نشده اند، در نتیجه این طراحی الکترود هایشان سریع تر فرسوده شده و قدرت جرقه زنی شمع ها کاهش پیدا میکند که در نتیجه باعث ریپ زدن ماشین می شود.

همچنین از اگر از جهتی دیگر به این موضوع نگاه کنیم بخاطر بالاتر بودن دمای احتراق گاز شمع خودرو باید با توانایی دفع حرارت بیشتری داشته باشد تا بتواند دمای بالای موتور گاز سوز را در سریع‌ترین زمان ممکن دفع کند.

همچنین فاصله زیاد گپ در دهانه شمع‌های معمولی، استارت خوردن و فرایند صحیح و بهینه احتراق را مختل کرده و باعث ضعف در عملکرد صحیح خودرو میشود.

ویژگی‌های ضروری شمع مخصوص دوگانه‌سوز (CNG/LPG)

شمع‌های مخصوص خودروهای دوگانه‌سوز (CNG/LPG) واقعاً با بقیه شمع‌ها فرق دارند و این تفاوت‌ها دقیقاً به خاطر شرایط سخت‌تر احتراق گاز ساخته شده.

اول میخوام این موضوع تفاوت‌های شمع دوگانه سوز و بنزینی رو رو خیلی ساده و شفاف بگم:

اولا شمع دوگانه‌سوز باید همزمان بتواند دمای احتراق بنزین (که نسبتاً پایین‌تره) و دمای احتراق گاز (که خیلی بالاتره و فشار جرقه بیشتری هم می‌خواد) رو تحمل کنه.

به همین دلیل ساختار و آلیاژش با شمع‌های معمولی بنزینی بهتره که از شمع‌های خودروهای بنزینی بالاتر باشه.

در مورد جنس آلیاژ شمع هم دو دسته اصلی داریم:

1️⃣ شمع‌های نیکلی معمولی قابل استفاده برای خودروهای دوگانه‌سوز : این‌ها همان‌هایی هستن که اکثر مردم استفاده می‌کنن. خیلی مقرون‌به‌صرفه‌اند، قیمت مناسبی دارن ☝️🙂 ولی طول عمرشون نسبت به نوع پیشرفته کمتره (معمولاً ۳۰–۵۰ هزار کیلومتر بسته به شرایط رانندگی و کیفیت گاز) و عملکرد ضعیف‌تری از خودشون نشون میدن.

2️⃣ شمع‌های ایریدیومی (معروف به لیزری یا سوزنی) : این شمع‌ها واقعاً یه سر و گردن بالاترن! الکترود میانی‌شون از آلیاژ ایریدیومیه که نقطه ذوبش فوق‌العاده بالاست (بیشتر از ۲۴۰۰ درجه سانتی‌گراد).

به همین دلیل:

  • جرقه خیلی قوی‌تر و پایدارتری تولید می‌کنن
  • مصرف سوخت رو کمتر می‌کنن
  • شتاب و ریسپان موتور به پدال رو بهتر می‌کنن
  • طول عمر واقعی‌شون معمولاً بین ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتره (بستگی به کیفیت گاز و رانندگی داره)

درجه حرارتی شمع (Heat Range) مناسب ماشین دوگانه سوز

قبل از ینکه درجه حرارتی (Heat Range) را علمی توضیح بدم بهتره اول با محدوه حرارتی شمع آشنا شویم ، به طور خلاصه محدوده حرارتی شمع بیانگر میزان تحمل شمع در برابر حرارت و قدرت دفع حرارت موتور توسط شمع است.

درجه حرارتی یکی از مهم ترین عوامل در پایداری عملکرد موتور‌های دوگانه سوز است که همیشه باید کد سردتری به نسبت نسخه بنزینی همان خودرو استفاده شود.

برای مثال اگر خودروی سورن پلاس با موتور EF7 بنزینی را در نظر بگیریم که به شمعی با کد حرارتی ۶ انجیکا نیاز دارد برای نسخه دوگانه سوز این خودرو نیاز به کد حرارتی سرد‌تر مثل ۷ انجیکا داریم.

کد حرارتی شمع به فاصله میان نوک شمع و بدنه بستگی دارد ، حالا هرچه این فاصله و عایق بیشتر باشد به این معنی است که شمع سرد است 🥶 و هرچه فاصله و عایق کمتر باشد به این معنی است که شمع مد نظر شمع گرم‌تری است🥵.

حالا برای اینکه به رابطه بین درجه حرارتی و گرم و سرو بدن شمع پی ببرید تجه تون رو به تصویر پایین جلب می کنم که مقایسه نرخ حرارتی برند های مطرح بازار است.👇🙌

درجه حرارتی (Heat Range) – نیاز به شمع سرد

جنس الکترود مناسب انجین گازسوز 

جنس الکترود – فقط ایریدیوم یا پلاتینیوم

الکترود شمع‌های معمولی (مثل شمع‌های نیکلی) خودروهای گازسوز خیلی زودتر از آنکه فکرش را کنید دچار خوردگی یا فرسوده شدن می‌شوند، چونکه در معرض خوردگی و اکسیداسیون خیلی بیشتری قرار میگیره.

شمع‌هایی با الکترود ایریدیوم و پلاتینیوم که در بازار به شمعهای سوزنی معروفند، بهترین نوع شمع از نظر نوع الکترود برای ماشین‌های دوگانه سوزند.

این شمع‌ها با توجه به نوع الکترودی که دارند، نه تنها جرقه ای بسیار قدرتمندتر و پایدار می زنند بلکه بسیار دیرتر فرسوده میشوند و حداقل  ۴۰.۰۰۰ کیلومتر عمر مفید بیشتری به نسبت شمع‌های معمولی دارند.

گپ یا دهانه شمع مناسب خودروهای CNG

گپ به فاصله بین دهانه و شمع گفته میشه ، هر چقدر فاصله میان این دو بیشتر باشد احتمال از دست رفتن جرقه در موتور گاز سوز، بیشتره ، پس تو خودرو های دوگانه بهتره که گپ شمع کمتر باشه تا جرقه پایدار تری داشته باشیم.

برای مثال برای خودروهایی با موتور XU7 دوگانه سوز که تقریبا بیشترین موتور دوگانه در کشورمونه گپ توصیه شده ،8 دهم میلیمتر تا 7 دهم میلیمتر است.

«دوگانه سوز = فاصله و گپ کمتر جرقه بهتر = احتراق بهتر»

جدول مقایسه شمع خودروهای بنزینی vs شمع مخصوص دوگانه‌سوز

اینجا جدولی برای براتون طراحی کردم تا بهتر این شمع ها رو با هم مقایسه کنید.👇👌

ویژگی شمع معمولی شمع دوگانه سوز
جنس الکترود از نیکل تا ایریدیوم همشون کار میدن
نیکلی و مسی اصلا توصیه نمی‌شه
درجه حرارتی گرم یا میانی سرد (Cold)
| طول عمر | km (با در نظر گرفتن الکترود مشابه) میانگین ۵۰.۰۰۰ کیلومتر ۲۰ درصد کمتر : ۴۰.۰۰۰ کیلومتر
اندازه گپ مورد نیاز با توجه به دفترچه خودرو همیشه فاصله گپ کوچیک‌تر به نسبت بنزینی
مقاومت حرارتی مورد نیاز متوسط بسیار بالا

 

بهترین برندها و انتخاب مناسب برای خودروهای دوگانه‌سوز

خب دوستان همانطور که قبلا به تفاوت بین شمع های دوگانه سوز معمولی و ایریدیوم اشاره کردم  بد نیست که یکبار دیگه مروری داشته باشیم، انتخاب مناسب برای خودرو های دوگانه سوز به یک سری عواملی بستگی داره که به صورت خلاصه این موارد فنی رو این زیر براتون آوردم :

  • کیفیت شمع
  • کیفیت سوخت
  • نحوه رانندگی
  • تنظیمات موتور

(اما یادتون نره اولویت با مکانیک و تعمیرکاره چون اوستاست 👨‍🔧)

شمع NGK ایریدیوم ix

شمع NGK ایریدیوم ix

قطعا یکی از بهترین برند های شمع اریدیوم حال حاضر بازار برند شمع NGK ایریدیوم ix است، این برند مخصوصا برای افزایش شتاب خودرو های دوگانه طراحی شده جنس الکترو مرکزی این شمه ها ایردیوم است و جنس الکترود ثانویه از نیکل می‌باشد (ای وع از شمع ها بخاطر دو لکترودی ودن دارایمقاومت بیشتری هستند).

NGK-ix در این مدل از شمع‌ از الکترود ایریدیومی بسیار متراکم و بادوام استفاده کرده که ۶ برابر مقاوم‌تر از پلاتینیوم است و همین ویژگی عمر طولانی‌تر، جرقه قوی تری می زند و جرقه متمرکز تر می شود.

شمع بوش دبل ایریدیوم (BOSCH)

شمع بوش دبل ایریدیوم (BOSCH)

خب همانطور که میدونیم حداقل یکی از محصولات شرکت بوش تو خونه هر ایرانی پیدا میشه.

بله درست شنیدید یکی از بهترین برند های شمع خودرو های دوگانه سوز هم همین مدل شمع بوش دبل ایریدیوم هست که با الکترود های مرکزی و ثانویه ایریدیومی با احتراق دقیق تر و بهتر جرقه های متراکمی میزنه ، در نتیجه همین الکترود های ایریدیوم مقاومت گرمایی این شمع ها خیلی بالاست. (بوش ادعا کرده یه عمر قراره بهت کار بده👌)

شمع دنسو Denso

شمع های ایریدیوم دنسو Denso

در انتخاب شمع خودرو های دوگانه سوز قطعا یکی از برند هایی که می توان روی آن باز حساب کرد برند دنسو ژاپنی است، همانطور که ژاپن در صنعت خودرو پیشتاز است قطعا بعید نیست که قطعات با کیفیتی را نیز تولید کند.

سری K یکی از خانواده های پر استفاده در ماشین های دو گانه ایرانی است اما از حق نگذریم خانواده Iridium TT دنسو قطعا یکی از بهترین های اینبرند محسوب می شود که در رقابت با برند هایی مثل NGK  و BOSCH  است.

سری Iridium TT یک شمع دو سر سوزن است که الکترود مرکزی آن ایریدیوم فوق نازک ۰.۴ میلی‌متری و الکترود منفی ایریدیومی ۰.۷ میلی‌متری می‌باشد.

در نتیجه این الکترود های ایریدیومی جرقه ای بسیار پایدار و قوی تولید میشود که اگر بخواهیم شمع های دبل ایریدیوم را با هم مقایسه کنیم این خانواده قطعا در سه برند اول قرار می گیرد. 🎯

اثرات شمع نامناسب بر روی خودرو دوگانه سوز

حالا فرض میگیریم شما در انتخاب شمع مناسب خودرو دوگانه سوزتون دچار انتخاب نادرست شدید ، حالا چطور تشخیص بدیم که من شمع مناسبی رو ماشینم انداختم؟ 📍

میتونی اثرات شمع نامناسب بر روی خودرو دوگانه سوز رو این پایین ببینی :

  • کاهش محسوس قدرت و شتاب
  • افزایش مصرف سوخت
  • ایراد در گاز خوردن خودرو
  • روشن شدن چراغ چک (Check Engine)
  • لرزش غیرطبیعی موتور
  • خروج دود سیاه از اگزوز

حالا نوبت شماست

پیشران خودرو با نظرات و تعاملات کاربران خود ارزشمندتر است. از این رو دوست داریم با در میان گذاشتن نظرات و تجربیات خود در بخش کامنت‌ها ما و دیگر مطالعه کنندگان را از نظرات خود بهره‌مند کنید.

سالیوان

من ی جوون 24 ساله با ی لیسانس و شخصیت ENTJ هستم؛ کسی که همیشه با نگاه دقیق، منطقی و هدف‌محور سراغ هر موضوع می‌ره. سبک من در تولید محتوا و بررسی محصولات و قطعات ، بر پایه‌ی تحلیل و تجربه واقعی و بیان ساده بنا شده جوری که هر اطلاعاتی که ارائه می‌کنم، در واقعیت قابل استفاده و قابل اعتماد باشه. یادگیری مداوم، برنامه‌ریزی و مفید بودن بخش مهمی از زندگی من هستند. هدفم اینه که هر مطلبی که منتشر می‌کنم، یک قدم واقعی برای فهم بهتر موضوعات و تصمیم‌گیری درست‌تر برای خواننده باشه. به صحبت های دقیق، کاربردی و بدون حاشیه باور دارم همون چیزی که خودم همیشه حرف می زنم. خلاصه و مفید 👌😁

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا